Het was in de eerste week van november 2008 dat ik Joost Zwagerman interviewde. In het Zoetermeerse poppodium De Boerderij presenteerde ik de muzikaal literaire avond ´Writers Unplugged´. De zaal was niet uitverkocht, verre van dat. Het weer was zoals je dat mag verwachten van november: guur en regenachtig. Geen elementen die de gemiddelde gast vrolijk stemmen. Toch was Zwagerman die dag erg opgetogen. Hij kwam mij over als een bijzonder prettige, sympathieke man vol humor. Een belangrijke reden voor zijn goede gemoed was het nieuws van de dag: Barack Obama was gekozen als 44e president van de Verenigde Staten. Volgens de schrijver iemand die qua uitstraling en boodschap vergeleken moest worden met Mandela.
Met hetzelfde vuur als waarmee hij over de nieuwe wereldleider praatte, vertelde hij over de rol van muziek in zijn leven. Zijn passie voor Madonna en Elvis Costello, bewondering voor jeugdliefdes The Clash en Fischer Z en nieuwere ontdekkingen als Johan, dEUS en I am Kloot. Had hij ook een hekel aan bands? Jazeker! Toen hij zei dat politici over het algemeen een waardeloze smaak hadden, wierp iemand tegen goed bevriend te zijn met een staatssecretaris die toch maar mooi groot Dire Straits-fan was. Joost: "Ja, maar dat is toch ook geen muziek?!"
Vlak voor de pauze kwam de clip Saturday Night van Herman Brood langs. Ook Brood behoorde tot de muzikale helden van Zwagerman. Met de nadruk op 'muzikale', want voor de rest van de levenswandel, of liever het einde daarvan, kon de auteur geen enkel begrip opbrengen. Mijn collega-interviewer Fenno Werkman meende echter dat het 'wel echt rock&roll was', om jezelf van een hotel te gooien.
Dat was volledig tegen het zere been van Zwagerman, die reageerde als door een adder gebeten. "Hij had een vrouw, kinderen, mensen die voor hem zorgden en van hem hielden. Het is niet stoer of imago-verhogend om jezelf van het leven te beroven. Het is niet rock&roll." De pauze werd iets uitgesteld omdat Zwagerman er echt een punt van maakte en in een kort, goed onderbouwd betoog uitlegde wat het met hem had gedaan toen iemand uit zijn directe omgeving (zijn vader) had geprobeerd zichzelf van het leven te beroven.
Het was voor mij wel een verfrissend inzicht. Eindelijk ging iemand in tegen het credo dat het 'zo rock&roll' was om zelfmoord te plegen als rockster. Zwagerman was duidelijk erg bezig geweest met dit onderwerp.
Bijna 7 jaar later komt de wrange waarheid aan het licht: het hield hem meer bezig dan we konden bevroeden.
